Podczas I wojny światowej doszło do wielu zmian, również takich, które są odczuwalne do dzisiejszego dnia. Są to zmiany zarówno pozytywne jak i negatywne. Ważną zmianą było na pewno przestawienie gospodarki z torów wojennych na tory pokojowe, co miało duży wpływ na rozwój gospodarczy wielu państw. Inną ważną zmianą było
Przyczyny wybuchu, przebieg i skutki pierwszej wojny światowej - Pierwsza wojna światowa była całkowicie odmiennym konfliktem zbrojnym od wcześniej spotykanych w historii świata. Różniła się na przykład pod względem rozmiarów pola walki, gdyż walki toczyły się praktycznie w całej Europie, oraz w Azji i Afryce. Była o wiele okropniejsza niż wcześniejsze konflikty, gdyż udział w niej brało wiele narodów, zastosowano podczas niej nowe rodzaje broni i to wpłynęło na tak ogromną ilość ofiar. Było też parę pozytywnych aspektów tej wojny. Bardzo dużo w tym konflikcie zyskali Polacy, gdyż dzięki wojnie odrodziła się Polska, która przez tyle lat była podzielona przez zaborców. I wojna światowa była także konfliktem zbrojnym, który różnił się od swoich poprzedników także tym, że w niej po raz pierwszy działania wojenne rozgrywały się równocześnie w powietrzu, na wodzie i pod jej powierzchnią, oraz na lądzie. W Europie na początku 1914 roku istniały dwie koalicje wojskowe: państwa centralne(Niemcy, Austro - Węgry, Turcja, Bułgaria) i ententa (Wielka Brytania, Francja, Rosja, Japonia, Włochy, USA). Do wybuchu I wojny światowej doprowadziło kilka przyczyn. Do przyczyn pośrednich można zaliczyć przede wszystkim: - walkę o strefy wpływów w Europie, - walkę o kolonie w Afryce, - chęć dominacji w Europie, - walkę o rynki zbytów i strefy wpływów, - konflikty narodowościowe(np. między Serbami i Austriakami). Bezpośrednią przyczyną wybuchu wojny był zamach na następcę tronu austro -węgierskiego Franciszka Ferdynanda dokonany przez grupę spiskowców serbskich 28 czerwca 1914 r. w Sarajewie. Dobrze przygotowani do wojny Niemcy podżegali Austriaków do ataku na Serbię. Rząd austriacki wypowiedział 28 lipca 1914 r. wojnę Serbii. Dzień później Rosja zarządziła mobilizację, na co Niemcy wystawili Rosji ultimatum żądające odwołania mobilizacji, lecz zostało ono odrzucone i 1 sierpnia 1914r. Niemcy wypowiedziały Rosji sierpnia Niemcy zażądały od Belgii(kraju neutralnego) zgody na przemarsz swych wojsk, lecz jej nie otrzymały. Następnego dnia wypowiedziały wojnę Francji, a 4 sierpnia przekroczyły granicę z Belgią, co spowodowało wypowiedzenie wojny Niemcom przez Anglię. 6 sierpnia 1914 r. Austro- Węgry przystąpiły do wojny z Rosją. Na froncie zachodnim wojska niemieckie posuwały się bardzo szybko. Po przejściu przez Belgię dążyły do oskrzydlenia Paryża, gdyż chciały zakończyć podbój Francji jak najszybciej i następnie przerzucić swoje wojska na front wschodni przeciwko Rosji. Nad rzeką Marną doszło do bitwy (4-10 IX 1914r.) która powstrzymała ofensywę wojsk niemieckich. Sukces wojsk francuskich można w dużej mierze przypisać głównodowodzącemu tej armii, marszałkowi Józefowi Joffre. W ten sposób na froncie zachodnim wojna ruchoma przekształciła się w wojnę pozycyjną. Obydwie walczące strony okopały się i utworzyły szereg umocnień. Wojna ustabilizowała się na odcinku od kanału la Manche do granicy z neutralną Szwajcarią. Była to typowa wojna na zużycie sił,w której zwycięzcą miały się okazać wojska z większymi zasobami. W lutym 1916 r. wojska niemieckie podjęły próbę zajęcia francuskiej twierdzy Verdun w Lotaryngii. Przerwanie w tym miejscu linii frontu otwierało wolną drogę do Paryża. Trwająca prawie rok bitwa o tą twierdzę jest zaliczana do najkrwawszych w historii wszystkich wojen. Zarówno Niemcy, jak i Francuzi tracili tutaj dziennie po kilkadziesiąt tysięcy zabitych i rannych. Ostatecznie zwyciężyły wojska francuskie, gdyż Niemcy na skutek braków kadrowych w szeregach swojej armii musiały się wycofać na linię frontu z początku 1916 roku. Jako kolejną charakterystyczną bitwę tego okresu rozgrywającą się na terenach Francji można uznać działania wojenne zwane jako bitwa nad Sommą. We wrześniu 1916r. wojska Ententy w celu zmniejszenia naporu Niemców na Verdun rozpoczęły ofensywne działania w północnej Francji. Zdołało się im wedrzeć parę kilometrów w głąb pozycji niemieckich, lecz nie doszło do żadnych większych sukcesów. Front wschodni przebiegał głównie przez ziemie polskie, więc dlatego w wojskach zaborców znaczną część żołnierzy stanowili Polacy. Działania na froncie wschodnim miały odrębny charakter niż na zachodzie Europy. Toczyła się tutaj tzw. wojna manewrowa. Polegała ona "wymianie" znacznych obszarów przez obydwie strony konfliktu. Wojna początkowo toczyła się między Austro - Węgrami i Rosją, lecz na skutek nacisków ze strony rządu francuskiego i angielskiego Rosja wypowiedziała wojnę także Niemcom. W tym celu Rosjanie byli zmuszeni podzielić swoje wojska na dwie części. Niemcy wykorzystali fakt podziału armii rosyjskiej i zaatakowali z obydwu skrzydeł 2 armię rosyjską, doprowadzając do jej zniszczenia w bitwie pod Tannenbergiem (26-30 sierpnia 1914 roku). Idąca jej z pomocą 1 armia rosyjska była zmuszona do cofnięcia się na Mazury, a następnie na Suwalszczyznę. Gorzej powodziło się także Austriakom, którzy stracili Lwów i cofnęli się za Karpaty na Węgry, a w kierunku zachodnim wycofali się za San. Dopiero pomoc ze strony Niemców pozwoliła na wyparcie Rosjan za linię Sanu i górnego Dniestru. Po dojściu Niemców w okolice Warszawy pod koniec października nastąpił kontratak rosyjski i następnie ponowne działania ofensywne niemiecko- austriackie. W ten sposób pod koniec 1914r. granica na froncie wschodnim ustabilizowała się na linii Bzura- Rawka- Nida- Dunajec aż do granicy węgierskiej. Niepowodzenia Niemców na zachodzie doprowadziły do zmiany planów przez nich. Przerzucili oni część swych wojsk z frontu zachodniego na wschodni i wspólnie z austriakami z początkiem maja 1915r. rozpoczęli starannie przygotowaną ofensywę. Doprowadziła ona do przełamania frontu rosyjskiego w okolicach Gorlic. Rosjanie przystąpili do odwrotu. Do 5 sierpnia 1915r. Niemcy zajęli już Przemyśl, Lwów ,Lublin i Warszawę. W ciągu następnych tygodni zdobyli Grodno, Brześć i Wilno. Linia frontu ustabilizowała się na dłuższy czas na odcinku od Tarnopola przez Pińsk i Dyneburg aż do Zatoki udało się jednak Austriakom i Niemcom rozbić głównych sił rosyjskich. Należy dodać, że w ramach armii austriackiej walczyły też polskie brygady strzelców dowodzone przez: I brygada - Józef Piłsudski; II brygada - III - IV - gen. Sosabowski. Oprócz dwóch głównych frontów tej wojny ( tj. zachodniego i wschodniego), działania wojenne miały miejsce na froncie bałkańskim i włoskim. Na froncie bałkańskim walki toczyły się między Austro- Węgrami a Rumunią i Serbią. Jednak wojska austriackie nie poniosły na tym froncie większych strat, a wzbogaciły się o większą część terytorium rumuńskiego wraz z jego stolicą w Bukareszcie. Duże znaczenie miały natomiast walki na froncie włoskim, do których Austro- Węgry musiały zaangażować prawię połowę swoich wojsk. Krwawe walki pozycyjne, prowadzone w trudnym górskim terenie (np. nad rzeką Isonzo) kosztowały obydwie strony wiele ofiar i nie przyniosły widocznych rezultatów. Ciężkie walki miały miejsce także między Turcją i Wielką Brytanią na granicy Europy i Azji. Działania wojenne na półwyspie Gallipoli miały podobny charakter do walk pod Verdun. Wojna toczyła się także na morzu. Jej przyczyną było wprowadzenie w sierpniu 1914 roku blokady morskiej Niemiec, odcinając im pomoc dla zmęczonej produkcją militarną gospodarki tego państwa. Wojna ta miała także charakter pozycyjny, gdyż niekiedy tylko dochodziło do małych potyczek na morzu. Większa bitwa morska rozegrała się dopiero w maju 1916 roku w pobliżu półwyspu Jutlandzkiego. Mimo iż obie floty poniosły dotkliwe straty, to Niemcą nie udało się przerwać blokady. Na początku 1917 roku Niemcy użyli nowej broni, okrętów podwodnych, ogłaszając nieograniczoną wojnę podwodną. Celami Ubotów nie były tylko okręty Koalicy, lecz także jednostki państw neutralnych pływające do portów Ententy. Po zajęciu w lecie 1915 r. ziem polskich przez państwa centralne, Królestwo zostało podzielone na dwie strefy okupacyjne: południową - austriacką i północną - niemiecką. Władze niemieckie eksploatowały zdobyte tereny dla potrzeb wojennych, prowadzono na tych terenach gospodarkę rabunkową. Lepiej powodziło się Polakom na ziemiach zajętych przez Austriaków. Żaden jednak z zaborców nie podejmował żadnych wiążących deklaracji w kwestii polskiej. Na początku grudnia 1916 roku rządy niemiecki i austriacki zażądały od żołnierzy Legionów przysięgi na wierność cesarzowi. Zarówno sam Józef Piłsudski jak i większość oficerów odmówiła złożenia przysięgi i wcielenia Legionów w szeregi wojsk zaborców(gdyż dotąd była to odrębna formacja wojskowa walcząca u boku Austriaków) i zostali internowani do więzień w Niemczech ( np. do Havelbergu lub Magdeburga). Na skutek wyczerpywania się rezerw ludzkich w szeregach niemieckich przez przeciągające się działania wojenne na froncie zachodnim dnia 5 listopada 1916 roku został wydany przez władze okupacyjne tzw. manifest dwóch cesarzy (tj. Wilhelma II i Franciszka Józefa I) w sprawie utworzenia "samodzielnego" państwa polskiego. Tereny nowego państwa polskiego miały obejmować ziemie polskie będące wcześniej pod zaborem rosyjskim. Miało to być państwo z dziedziczną monarchią i ustrojem konstytucyjnym. Dość ważnym krokiem w odbudowie Polski był 7 listopada 1917 roku - - czyli dzień obalenia rządu carskiego w Rosji na skutek rewolucji październikowej. Zarówno nowy rząd rosyjski jak i rządy Anglii i Francji poparły powstanie niepodległej Polski. Poprawienie się sytuacji wojsk alianckich na froncie zachodnim przez przystąpienie pod koniec 1917 roku USA do wojny doprowadziło do pod pisania 5 grudnia 1917 r. zawieszenia broni między Austro- Węgrami i Niemcami z Rosją. Niemcy byli bowiem zmuszeni do przerzucenia wszystkich sił na front zachodni. W dniach 15 VII-5 VIII 1918r. doszło do tzw. drugiej bitwy nad Marną w której zdecydowane zwycięstwo odniosły wojska francuskie. 8 sierpnia 1918 roku doszło do przełomowej bitwy nad Sommą. Dywizje alianckie zadały dotkliwe straty wojskom niemieckim. Był to tzw. "czarny dzień armii niemieckiej". Od tego czasu front przesuwał się tylko w jedną stronę, w kierunku Niemiec. W październiku linia frontu przesunęła się na linię rzeki Mozy i zbliżyła się do granicy francusko-niemieckiej. Zmniejszanie się stanu liczebnego w wojskach austriackich i niemieckich spowodowały wycofywanie się tych IX 1918 roku zakończyły się walki na froncie bałkańskim, w listopadzie ustawały także na froncie włoskim, w październiku o rozejm poprosiła także Turcja. Dnia 3 listopada 1918r. zawieszenie broni podpisał w imieniu Austrii i Węgier cesarz Karol I, które wkrótce po tym zrzekł się korony. Wojna zakończyła się ostatecznie abdykacją cesarza Wilhelma (9 XI 1918) i podpisaniem kapitulacji przez Niemcy 11 listopada 1918 roku na stacji kolejowej Rethonde w okolicach miasta Compiegne w wagonie naczelnego wodza sił sprzymierzonych, francuskiego marszałka Ferdynanda Focha. Warunkiem zawarcia pokoju było oddanie aliantom większości ciężkiej broni, pojazdów pancernych, okrętów podwodnych, jednostek nawodnych i większości samolotów. 18 stycznia 1919 roku o w Sali Zegarowej Ministerstwa Spraw Zagranicznych Francji rozpoczęła się konferencja pokojowa. Omawiane były na niej granice państw w powojennej Europie. Zakończyła się ona ostatecznie 28 czerwca 1919 roku przez podpisanie Traktatu Wersalskiego przez wszystkie strony konfliktu. Wygranie wojny przez państwa Ententy dało Francji i Wielkiej Brytanii wiele korzyści. Umocniła się ich rola w Europie, Francja odzyskała Alzację i Lotaryngię. Znacznie wzrosła też władza USA. Te trzy wyżej wymienione państwa sprawowały nadzór nad realizacją postanowień Traktatu Wersalskiego. Pełniły one także rolę arbitrów w sporach między państwami ( np. przebieg plebiscytu na Górnym Śląsku ). Rosja straciła wiele w tej wojnie, gdyż ciągle dokonywały się w niej zmiany związane ze zmianą systemu sprawowania władzy. Największymi przegranymi były jednak Austria i Niemcy. Utraciły one większą część zdobytych ziem, musiały płacić odszkodowania wojenne innym państwom, ich gospodarka była nastawiona głównie na produkcję dla wojska, więc musiała ponownie zmienić swój charakter. Dużo natomiast zyskały państwa będące wcześniej pod okupacją jak np. Polska. Po ponad stuletniej niewoli powstało znowu niepodległe państwo polskie z wolnym dostępem do morza. Mimo iż nie wszystkie ziemie polskie należały do terenów Polski (np. Gdańsk, Górny Śląsk), to najważniejsze dla Polaków było odzyskanie suwerenności. W I wojnie światowej zginęło około 10 mln. ludzi, a 20 mln. zostało rannych. Były także ogromne straty materialne. W tym konflikcie zostały użyte także nowe rodzaje broni. Piechota została wyposażona w ciężkie karabiny maszynowe. Artyleria posiadała działa o ogromnych kalibrach, dużej sile ognia i dalekim zasięgu ognia. W zaopatrzeniu dużą rolę odgrywały samochody. W tej wojnie zadebiutował także nowy pojazd wspomagający natarcie piechoty - czołg. Na froncie zachodnim Niemcy wprowadzili także gazy bojowe, które mimo zakazu były stosowane później przez obie strony konfliktu. Wojna toczyła się nie tylko na lądzie, ale także na morzu i w powietrzu. Marynarka była wyposażana w pancernikiem, które dysponowały bardzo dużą siłą ognia. Pojawiły się także okręty podwodne, które praktycznie bezkarnie mogły nękać konwoje z dostawami dla wojska. Na początku wojny w celach dokonywania rozpoznania został użyty także samolot. Pod koniec wojny lotnictwo obydwu walczących stron posiadało już jednostki bombardujące, myśliwskie i rozpoznawcze. Nie na długo jednak zapanował pokój w Europie, bo już po 21 latach doszło do nowego konfliktu zbrojnego, który pochłonął jeszcze więcej ofiar i objął terenami walk jeszcze większe obszary. To już drugi odcinek z serii Historycznej z podręcznika klasy Pierwszej Liceum. Życzymy Miłego Oglądania.
Liceum PolskiMatematykaChemiaFizykaInformatykaAngielskiNiemieckiFrancuskiGeografiaBiologiaHistoriaWOSWOKPOReligiaMuzykaPlastyka Gimnazjum PolskiMatematykaChemiaFizykaAngielskiNiemieckiHistoriaBiologiaGeografiaWOSMuzykaPlastykaReligiaZAMÓW PRACE Skutki I wojny światowej Skutki gospodarcze ? Produkt Krajowy Brutto (PKB) zwiększył się w głównych krajach alianckich (Wielka Brytania, Włochy i USA), zmniejszył się natomiast we Francji, Rosji, neutralnej Holandii oraz w państwach centralnych. Spadek PKB w Austrii, Rosji, Francji i Turcji sięgał od 30 do 40%. Na przykład w Austrii cała trzoda chlewna została przeznaczona na ubój i pod koniec wojny na rynku w ogóle nie było mięsa. ? We wszystkich krajach zwiększył się udział państwa w PKB, we Francji i Niemczech przekroczył on 50% a w Wielkiej Brytanii prawie doszedł do 39% (1917). Aby sfinansować zakupy w USA alianci zaczęli zaciągać ogromne pożyczki (głównie na Wall Street). W końcu 1916 Wilson zdecydował się odciąć Ententę od źródeł kredytu, ale w obliczu wojny z Niemcami postanowił tego nie robić. Po przystąpieniu USA do wojny w akcji kredytowej dla aliantów oprócz banków prywatnych uczestniczył także rząd amerykański. W latach 1914-1919 dług Wielkiej Brytanii wzrósł z 26% do 128% PKB. Po 1919 Stany Zjednoczone zażądały spłaty pożyczek, które Anglia i Francja finansowały głównie z reparacji wojennych uiszczanych przez Republikę Weimarską, której rozwój był z kolei wspierany przez kredyty amerykańskie. To krążenie pieniędzy w obiegu zamkniętym załamało się w 1931, a wierzyciele amerykańscy nigdy nie zostali spłaceni. ? W ciągu wojny fabryki wyprodukowały ogromne ilości broni i amunicji. Siedem głównych państw (Niemcy, Austro- Węgry, Francja, Wielka Brytania, USA, Rosja i Włochy) wyprodukowało przez całą wojnę w sumie: 27,6 mln karabinów, 1076 tys. karabinów maszynowych, 151,7 tys. dział, 18,1 tys. moździerzy, 340 tys. samochodów, 181,9 tys. samolotów, 9,2 tys. czołgów, 1051 mln pocisków artyleryjskich i 47,7 mld nabojów karabinowych. Ponadto, sama tylko Wielka Brytania wyprodukowała 784 tys. ton materiałów wybuchowych. Skutki społeczne ? I wojnę światową uważa się za pierwszą wojnę nowoczesną, pierwszy konflikt totalny, w który została wciągnięta też ludność cywilna. ? Rozszerzenie władzy wykonawczej- rządów i prezydenta. ? Rozrost biurokracji, potrzebna by sprawować coraz większą kontrolę nad społeczeństwem. ? Wzrost podatków lub uchwalenie nowych ? Rozpad w dużych, wieloetnicznych, scentralizowanych państw takich jak: Niemcy, Austro-Węgry czy Rosja. We wszystkich tych krajach w wyniku wojny doszło do ogromnych przekształceń, czy to w postaci rewolucyjnej zmiany formy rządu czy też rozpadu terytorialnego. ? Wiele rodzin zostało pozbawionych źródła utrzymania po wyjeździe dużej liczby mężczyzn na front. Wraz z nieobecnością czy śmiercią głównego żywiciela rodziny, kobiety zostały zmuszone do pracy w niespotykanym wcześniej zakresie ? Już od pierwszego roku wojny dochodziło do samowolnego zawierania przez żołnierzy obu walczących stron rozejmów (jak np. w czasie świąt 1914), buntowały się też całe oddziały (tak jak w armii francuskiej w maju 1917 r.). Wenn - Przyklady z wenn ... Wenn - Przyklady z wenn ... Wenn du dir ein Auto kaufen willst, musst du viel Geld haben. Wenn du ins Kino gehen willst, musst du vorher abwachen. Wenn es nicht sehr kalt, ich mache Wanderungen oder gehen spazieren. Wenn wir hungrig sind, essen wir bei Mc Donalds. Wenn ich zu spt komme, muss ich " en... Ustawa o własności lokali w skrócie Ustawa o własności lokali w skrócie Samodzielny lokal mieszkalny – mogą stanowić odrębne nieruchomości., Samodzielnym lokalem mieszkalnym, jest wydzielona trwałymi ścianami w obrębie budynku izba lub zespół izb przeznaczonych na stały pobyt ludzi, które wraz z p... Egzystencjalizm jako sposób myślenia o świecie i doktryna filozoficzna. Egzystencjalizm jako sposób myślenia o świecie i doktryna filozoficzna. Poglądy zbliżone do filozofii egzystencjalizmu odnajdujemy już w utworach literackich i wypowiedziach filozoficznych, które pojawiły się w epokach wcześniejszych ( w Trenach Jana Kochanowskiego, w Myślach Bla... "Kain zabija Abla"- opis obrazu "Kain zabija Abla"- opis obrazu Chciałabym opisać obraz Marca Chagall pt. "Kain zabija Abla". Chagall, znany malarz urodził się w Rosji, ale swoją naukę i twórczość rozwijał w Paryżu. Obraz pt." Kain zabija Abla" jest namalowany farbami olejnymi. Dominatą kompozycyjn&... Stowarzyszenia Pomocy Stowarzyszenia Pomocy Nazwa: stowarzyszenie Pomocy Nieletnim Narkomanom Siedziba: ul. Szpitalna 276 Piekary Śląskie Teren Działania: ogólnopolski Osoba reprezentująca: psycholog Karolina Nowak (dane fikcjne) Cele działania: -swiadczenie wszechstonnej pomocy młodzie&... Studia AdministracjaHistoriaPolitologiaPrawoSocjologiaPolitykaEtykaPsychologia DziennikarstwoFilozofiaPedagogikaEkonomia Rachunkowo¶ćLogistykaReklamaZarz±dzanieFinanseMarketingStatystykaTechniczneInformatyczneAngielskiNiemieckiArchitekturaMedycynaRehabilitacjaTurystykaKosmetologia studia szkoła streszczenie notatka ¶ci±ga referat wypracowanie biografia opis praca dyplomowa opracowania test liceum matura ksi±żka
Skutki gospodarcze II wojny światowej: 1. Ogromne straty w ludziach: miliony ludzi straciło pracę i środki do życia. 2. Ogromne straty materialne: zniszczone zakłady przemysłowe i zatopione statki. 3. Zmiana kierunku rozwoju gospodarczego: od militarnego do produkcji konsumenckiej. 4.
Już w czasie I wojny światowej, aby pokryć rosnące wydatki, rządy państw uczestniczących w wojnie stosowały metodę znacznego podwyższenia podatków. Dostawy wojenne finansowano poza tym zwiększając emisję pieniędzy papierowych. Duży wzrost pieniędzy na rynku, nie mających pokrycia we wzroście produkcji, wywoływał galopującą inflację. Rządy zaciągały pożyczki i ściągały kapitały zainwestowane wcześniej w koloniach. O ile państwa centralne były w tym wypadku zmuszone do szukania pożyczek we własnych krajach, o tyle państwa Ententy mogły uzyskać kapitały za granicą, przede wszystkim w Stanach Zjednoczonych, i tam także otrzymywać kredyty na zaopatrzenie wojskowe. W roku 1916 r. dług Ententy wobec Stanów Zjednoczonych sięgnął 2 mld dolarów, co sprawiło, że już w tym okresie były one żywotne zainteresowanie zwycięstwem koalicji. W chwili zakończenia wojny amerykańskie inwestycje w wojenne przedsięwzięcia aliantów wyniosły, 10 mld dolarów. Pod względem ekonomicznym społeczeństwo amerykańskie przeżywało w latach 1914 – 1918 okres wysokiej koniunktury, dzięki dostawom do Europy pojawiło się tam wówczas ponad 20 tys. nowych milionerów. Sytuacja w Europie wyglądała znacznie gorzej. Przodujące kraje industrialne, będące dotąd wytwórcami kapitałów, zmieniły się w dłużników, a perspektywy ich ekonomicznego rozwoju dramatycznie zmalały. W trakcie wojny zostały zerwane tradycyjne kontakty handlowe z krajami zamorskimi, a po jej zakończeniu okazało się, że powrót na dawne rynki jest niemożliwy. W latach 1914 – 1918 państwa Ameryki Południowej i Azji zdołały przejąć częściowo zaopatrzenie własnych rynków wewnętrznych, poza tym weszły na nie z korzyścią Stany Zjednoczone i Japonia. W krajach uczestniczących w wojnie państwo sprawowało niemal dyktatorską władzę nad życiem ekonomicznym. Na mocy dekretów rządowych cała gospodarka z pokojowej musiała się przestawić na wojenną. Skromne zasoby ważnych strategicznie surowców odmierzano z aptekarską precyzją, sięgając także po odpady i surowce wtórne, przedtem nie wykorzystywane. Żywność i artykuły wojskowe szły przede wszystkim na front, a dla ludności pozostającej w domu były produkty zastępcze, np. sacharyna zamiast cukru. Aby zapobiec drożyźnie i spekulacji na ogołoconym z towarów rynku, ustalono ceny maksymalne żywności i wprowadzono system racjonowania żywności za pomocą kartek. Nie zapobiegło to powstaniu czarnego rynku żywności i towarów powszechnego użytku. Opuszczone przez zmobilizowanych mężczyzn stanowiska pracy obejmowały kobiety. Szczególna sytuacja istniała w Niemczech, gdzie wskutek blokady brakowało dosłownie wszystkiego. Niemieccy uczeni pracowali nad wytworzeniem wielu artykułów zastępczych, miedzy innymi produkcją włókien z celulozy drzewnej. Niejako przy okazji rozwinął się tam nowoczesny przemysł chemiczny. Zakończenie I wojny światowej przyniosło wiele negatywnych skutków gospodarczych. Łączne straty wśród wojska wyniosły prawie 10 mln ofiar. Drugie tyle zginęło wśród ludności cywilnej, a dalsze 20 mln z głodu i chorób. Miliony osób zostały kalekami. Największe zniszczenia bezpośrednie dotyczyły północnej Francji, Belgii oraz rozległych obszarów Europy Środkowo – Wschodniej, gdzie działania wojenne trwały do 1920 r. Niektóre rejony Kresów Wschodnich dawnej Rzeczypospolitej i Rumunii były tak zdewastowane, że ich powojenna odbudowa i zagospodarowanie nie przywróciło im stanu sprzed I wojny światowej nawet w 1939 roku. Wiele problemów gospodarczych, zwłaszcza w Europie Środkowej i Wschodniej, przyniosły zmiany granic. Trzeba było dostosować produkcję na terenach, które zmieniły przynależność państwową, do warunków zbytu w nowych państwach, co często wiązało się z utratą możliwości sprzedaży towarów już wytworzonych. Podczas wojny wiele państw wprowadziło kontrolę cen i reglamentację obrotu niektórych dóbr oraz większości artykułów pierwszej potrzeby. Przestawiono też gospodarkę na tory wojenne, co oznaczało pobudzanie niektórych gałęzi, np. przemysłu zbrojeniowego, kosztem innych. Po wojnie w większości państw europejskich likwidowano ograniczenia obrotu i powracanie do gospodarki pokojowej, a to powodowało ogromne perturbacje. Poważne problemy powstały w handlu międzynarodowym. Przed 1914 r. Niemcy, Francję i Wielką Brytanię łączyły silne więzy, które uległy przerwaniu, a ich przywrócenie, zważywszy rozmiary zniszczeń wojennych, trwało bardzo długo. Nawet Stany Zjednoczone, przez dłuższy czas wojny starające się utrzymać kontakty z obydwiema stronami, w końcu ograniczyły handel z państwami centralnymi. Strony walczące utrąciły dochody z żeglugi i inwestycji zagranicznych. Wojna przyniosła olbrzymie trudności płatnicze. Ponieważ bolszewicy odmówili spłaty długów carskich, poważne straty poniosła Francja, główna wierzycielka Rosji. Francuzi nie byli w stanie spłacić kredytów, które sami zaciągnęli u sojuszników anglosaskich, i dlatego dążyli do zrekompensowania strat przez obciążenie pokonanych Niemiec. Odbudowa ze zniszczeń wojennych, a w wielu państwach Europy Środkowej i Wschodniej także koszty organizacji lub reorganizacji aparatu państwowego obciążyły wydatki budżetowe w warunkach wyraźnie obniżonego poziomu aktywności gospodarczej i spadku wpływów podatkowych. W rezultacie deficyt budżetowy pokrywano drukiem pieniędzy, czego skutkiem była inflacja. W wyniku wojny gospodarka światowa znajdowała się przez parę lat w stanie kryzysu. Francja i inne państwa alianckie mogły spłacić długi jedynie pod warunkiem uzyskania odszkodowań wojennych od Niemiec. Ich zdolność do spłat zależała jednak w dużej mierze od zdolności uzyskania odpowiednich nadwyżek w handlu i obrocie kapitałami. Ograniczenia narzucone przez traktat wersalski bardzo to utrudniły, a kryzys gospodarki niemieckiej groził rewolucją. W styczniu 1923 r. wojska francuskie i belgijskie okupowały Zagłębie Ruhry, starając się wymusić na władzach niemieckich spłaty odszkodowań w naturze, głównie w węglu. Niemcy uciekali się do biernego oporu i zaczęli drukować olbrzymie ilości pieniądza bez pokrycia. Wybuchła hiperinflacja. Nie osiągnąwszy celu Francuzi i Belgowie jeszcze pod koniec tego roku wycofali się z okupacji Zagłębia Ruhry, a w 1924 międzynarodowa komisja pod przewodnictwem amerykańskiego bankiera Charlesa Dawesa zaleciła zmniejszenie rocznych spłat odszkodowań niemieckich i udzielenie Niemcom pożyczki na odbudowę i stabilizację. Katastrofalna inflacja pozostawiła w Niemczech i innych państwach, czyli w Austrii, na Węgrzech, w Polsce i Rumunii w całym okresie międzywojennym trwały lęk przed nadmiernym drukiem banknotów i trwałą tęsknotę za stabilnym budżetem i mocnym pieniądzem. Historia Czy morskie idee Eugeniusza Kwiatkowskiego mogą być dla nas inspiracją po przystąpieniu do Unii Europejskiej... Świat po II wojnie światowej Świat po II wojnie światowej Druga część zimnej wojny - od planu Marshalla do wojny koreańskiej Zmiany na terytorium Polski w latach 1914-1945. W 1914 r. Polska, jako samodzielne i suwerenne państwo, nie istniała. Dawne ziemie polskie od 1795 r. były podzielone pomiędzy trzy państwa zaborcze: Rosję, Prusy i Austrię. Dopiero w wyniku I wojny światowej, kiedy po różnych stronach frontu stanęły państwa zaborcze, zaistniała Na przełomie XIX i XX wieku narastał konflikt między europejskimi mocarstwami, którego efektem był wybuch I wojny światowej (1914). Przyczyny polityczne – naruszenie systemu Świętego Przymierza przez zjednoczenie Włoch i Niemiec oraz utratę przez Francję Alzacji i Lotaryngii na rzecz Niemiec (chęć odwetu) – imperializm i konflikty kolonialne Wielkiej Brytanii, Francji i Niemiec – rywalizacja Austro-Węgier i Rosji o podział wpływów na Morzu Czarnym (po rozpadzie Imperium Osmańskiego) – dążenie Niemiec do powiększenia rynków w związku z szybkim rozwojem przemysłu – rozpad więzi dynastycznych (rodzinnych) między monarchiami Europy na rzecz sojuszów polityczno-militarnych Przyczyny narodowościowe – dążenie narodów do posiadania własnych niepodległych państw (sztucznie powstrzymywane przez system Świętego Przymierza) – konflikty etniczne na Bałkanach, wzmożone po rozpadzie Imperium Osmańskiego („kocioł bałkański”) Przyczyny militarne – wyścig zbrojeń – podwojenie armii Niemiec i Francji, rozbudowa floty brytyjskiej – wykorzystanie doświadczeń wojny rosyjsko-japońskiej 1904-1905 – niemiecki plan Schlieffena (założenia: atak jako pierwsi, szybka mobilizacja, Blitzkrieg – niem. ‘wojna błyskawiczna’) Na początku XX wieku ukształtowały się dwa wrogie sojusze militarne: 1) trójporozumienie (Ententa): Wielka Brytania, Francja, Rosja 2) trójprzymierze (Państwa Centralne): Niemcy, Austro-Węgry, Włochy (już w trakcie wojny Włochy przystąpiły do Ententy) Bezpośrednią przyczyną wybuchu wojny był zamach w Sarajewie (28 VI 1914 serbski nacjonalista Gawriło Princip zastrzelił na terenie podległej Austro-Węgrom Bośni austriackiego następcę tronu Franciszka Ferdynanda). Wywołało to błyskawiczny rozwój konfliktu i wciągnięcie do wojny większości państw świata, łącznie z ich koloniami („zasada domina”). [podstawa programowa gimnazjum:
Wzrosły podatki oraz zabierano mężczyzn do wojska co powodowało niechęć ludności do wojny. Objawiało się to strajkami i demonstracjami pokojowymi. Liczbę zmobilizowanych łącznie w krajach ententy ocenia się na 42 189 000 ludzi, a w państwach centralnych 22 850 000.
Рориκևψущ ኗρУλоւуፅωሜ аզиቄጭ λеዙилሼдո
ካо ኙоպи щιտаፖዋኺиТиቺ фαሹаፎеዞετι среր
ዘиዕጋκипሤ ሽኇնሖք еց
Х σΗэኅиրቫኀуዙե хрօቩո аሷεмυб
Korzenie II wojny światowej sięgają tak naprawdę aż do sytuacji, jaka nastała w Europie po II wojnie światowej. Niemcy, niedawno będące jedną z największych potęg świata, zostały przez traktat wersalski upokorzone i obłożone różnorakimi sankcjami gospodarczymi, mocno godzącymi w ich interes państwowy. W Niemczech panował it6Fy. 365 33 54 259 451 389 254 426 245

gospodarcze skutki 1 wojny światowej